O Περικλής αποτελεί την πιο λαμπρή πολιτική προσωπικότητα της αρχαίας Ελλάδας που κατάφερε να αλλάξει την όψη της Αθήνας τόσο στην πολιτική της διαδρομή όσο και στην πνευματική και καλλιτεχνική της πορεία, και να χαρίσει στην πόλη της Αθήνας τον Χρυσό της Αιώνα.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Περικλής εκτιμάται ότι γεννήθηκε μεταξύ του 495-490 π.Χ.
Ανήκε σε αριστοκρατική οικογένεια καθώς ο πατέρας του Ξάνθιππος καταγόταν από το ιερατικό γένος των Βουζύγων κατέχοντας μεγάλη περιουσία ενώ είχε διατελέσει στρατηγός των Αθηναίων σε μεγάλες νίκες, όπως εκείνη της Μυκάλης το 479 π.Χ.
H μητέρα του, Αγαρίστη, καταγόταν από την οικογένεια του Κλεισθένη.
Όντας απόγονος της Ακαμαντίδας φυλής, ο Περικλής κατάφερε να πάρει εξαιρετική μόρφωση.
Δάσκαλοί του ήταν ο Αναξαγόρας, ο Ζήνων ο Ελεάτης και ο Δάμων.
Μαζί τους ο Περικλής καλλιέργησε το πνεύμα του και άνοιξε τους ορίζοντές του ενώ εκπαίδευσε την κρίση του σε καθετί που μέχρι τότε μπορεί να φάνταζε δυσνόητο και ακατάληπτο στους περισσότερους, ενώ η καλλιέργεια του πνεύματος του χάρισε απεριόριστη ψυχραιμία και καρτερικότητα.
Τα τελευταία χαρακτηριστικά αναδεικνύονται μέσα από το περιστατικό του άγνωστου άνδρα που άρχισε να βρίζει τον Περικλή.
Ο άνδρας τον ακολούθησε καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, φτάνοντας μάλιστα μέχρι έξω από το σπίτι του.
Παρ’ όλα αυτά ο Περικλής δεν απάντησε στις βαριές κατηγορίες αλλά αντίθετα όταν έπεσε το σκοτάδι υπέδειξε σε έναν υπηρέτη του να συνοδεύσει τον υβριστή στο σπίτι του ασφαλή.
Το μεγάλο του χάρισμα δεν ήταν άλλο από την ευγλωττία και την ρητορική του δεινότητα.
Οι Αθηναίοι στέκονταν μαγεμένοι απέναντι στους λόγους του.
Δεν χρειαζόταν να προσπαθήσει πολύ για να πείσει το κοινό του καθώς η ηρεμία που απέπνεε και τα ξεκάθαρα νοήματά του κόντρα στην ξύλινη ρητορική των αντιπάλων του, ήταν αρκετά για να κερδίσουν την εύνοιά του ακροατηρίου του.
Πολλοί τον χαρακτήριζαν δυνατό αλλά η πραγματική δύναμη του Περικλή δεν ήταν μόνο σωματική αλλά κυρίως πνευματική.
Η ενασχόλησή του με τα κοινά έγινε αρχικά το 472 π.Χ όταν ανέλαβε την χορηγία μιας τριλογίας του Αισχύλου ενώ αργότερα αν και αριστοκρατικής γενιάς συντάχθηκε με την πολιτική παράταξη των δημοκρατικών που τότε είχαν ως αρχηγό τους τον Εφιάλτη.
Ο Περικλής ήταν ιδιαίτερα ενεργός και δραστήριος πολιτικά.
Θεωρούσε ότι όντας στην πολιτική έπρεπε να έχει ως βασικό του στόχο το κοινό καλό των Αθηναίων πολιτών.
Μάλιστα, ήταν εκείνος που κατηγόρησε τον ολιγαρχικό Κίμωνα ότι ενέπλεξε την Αθήνα στον Μεσσηνιακό Πόλεμο με αποτέλεσμα ο Κίμων να εξοριστεί από την Αθήνα και οι δημοκρατικοί να επικρατήσουν στην πόλη.
Ο Περικλής δεν άργησε να γίνει ο επόμενος αρχηγός των δημοκρατικών κερδίζοντας την εύνοια των περισσοτέρων Αθηναίων, οι οποίοι τον τιμούσαν εκλέγοντάς τον στρατηγό για συνεχή έτη.
Η ανάληψη της ηγεσίας της πόλης από τον ίδιο έχει μείνει στην ιστορία ως ο Χρυσός Αιώνας του Περικλέους.
Η εντιμότητά του και η οξύνοια που τον χαρακτήριζε χάρισαν στην Αθήνα τα πιο δημιουργικά και παραγωγικά χρόνια της που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας των Ελλήνων φτάνοντας στη σημερινή τους μορφή μετά από αλεπάλληλες ΄κοινωνικοπολιτικές ζυμώσεις.
Ο Περικλής στόχευε να κάνει την Αθήνα λίκνο της δημοκρατίας και του πολιτισμού και τα κατάφερε ακόμα και σε εκείνες τις δύσκολες περιόδους που κυριαρχούσε η δύναμη του πολέμου.
Σε σχέση με την ενδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών και την πάταξη των ανισοτήτων και της εκμετάλλευσης της εξουσίας από τους λίγους προχώρησε σε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις.
Διεύρυνε τις δικαιοδοσίες της Εκκλησίας του Δήμου και του Δικαστηρίου της Ηλιαίας μειώνοντας παράλληλα τις εξουσίες του Αρείου Πάγου που λειτουργούσε υπέρ των ολιγαρχικών.
Καθιέρωσε τον θεσμό της ‘μισθοφορίας ’ ώστε να ενισχύσει τις ασθενέστερες κοινωνικές ομάδες, ενώ προχώρησε στην επιλογή αρχόντων μέσω κλήρωσης ώστε να μην αναλαμβάνουν τέτοιες θέσεις μόνο οι πλούσιοι και οι έχοντες επιρροή στην πόλη αλλά να έχουν ίσες ευκαιρίες όλοι οι Αθηναίοι πολίτες.
Πίστευε ότι έτσι οι άξιοι θα ξεχώριζαν τοποθετώντας σαν κύριο μέλημά τους την προστασία και το κοινό καλό της πόλης.
Παράλληλα, βοηθούσε τους αναξιοπαθούντες μοιράζοντας όσα χρήματα περίσσευαν από το δημόσιο ταμείο ενώ καθιέρωσε και τα περίφημα ‘Θεωρικά’ ώστε να δίνει τη δυνατότητα στους φτωχότερους να παρακολουθήσουν θέατρο και να ψυχαγωγηθούν ουσιαστικά.
Επιπλέον, μοίρασε γη στους ακτήμονες σε περιοχές και πόλεις με τις οποίες συμμαχούσε η Αθήνα βοηθώντας με αυτό τον τρόπο τους μη έχοντες να καλυτερεύσουν την ζωή τους.
Ωστόσο, ο Περικλής δεν εδραίωσε μόνο τους δημοκρατικούς θεσμούς αλλά προώθησε μια μοναδική πνευματική άνθηση καθώς επί των ημερών του ανοικοδόμησε όσα έργα τέχνης αλλά και ναούς μπορούσε.
Η ανοικοδόμηση του Παρθενώνα μετά τις καταστροφές που είχε υποστεί από τους Πέρσες ήταν δική του πρωτοβουλία, ενώ ο Φειδίας επιμελήθηκε το έργο συνεργαζόμενος με τον Ικτίνο και τον Καλλικράτη.
Η Αθήνα έγινε πόλη των τεχνών και του πνεύματος και πολλοί καλλιτέχνες και ρήτορες, ποιητές και ζωγράφοι την επέλεξαν ως έδρα των δραστηριοτήτων τους.
Μάλιστα, πολύτιμη βοήθεια για τον Περικλή σε αυτό το κομμάτι ήταν και η σύζυγός του Ασπασία, η οποία αγαπούσε τις τέχνες και είχε σημαντική καλλιτεχνική κατάρτιση.
Το τέλος του Χρυσού Αιώνα του Περικλέους σηματοδοτείται με την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Το 431 π.Χ. όταν ο Αρχίδαμος της Σπάρτης εκστρατεύει εναντίον της Αθήνας και καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά του, ο Περικλής αποφασίζει ότι θα ήταν πιο συνετό να τον αντιμετωπίσει στην θάλασσα και όχι στην στεριά όπου οι Σπαρτιάτες είχαν την υπεροχή.
Τον χρόνο που ακολούθησε ο πόλεμος είχε γενικευτεί και η Αθήνα θρηνούσε τους πρώτους της νεκρούς.
Τότε εκφώνησε και ο Περικλής τον περίφημο ‘Επιτάφιο’ αναδεικνύοντας το ρητορικό του χάρισμα.
Ωστόσο, ο λοιμός χτύπησε την πόλη της Αθήνας καθώς μεγάλος αριθμός Αθηναίων είχαν κλειστεί εντός των τειχών με αποτέλεσμα πολλοί Αθηναίοι να χαθούν ανάμεσά τους και η αδερφή και τα δύο παιδιά του Περικλή, ενώ και εκείνος αρρώστησε βαριά.
Οι Αθηναίοι μέσα στη δίνη του πολέμου έριξαν μέρος της ευθύνης στον ηγέτη τους κατηγορώντας τον για τα δεινά τους, ο Περικλής όμως κατάφερε να ανατρέψει τις κατηγορίες στο δικαστήριο αν και είχε χάσει την εμπιστοσύνη του λαού που δεν τον επανεξέλεξε στην ηγεσία της πόλης.
Με τον καιρό ο ίδιος ξανακέρδισε τον λαό και την θέση του όμως η αρρώστια που είχε χτυπήσει και τον ίδιο από τον λοιμό ήταν μοιραία για τη ζωή του.
Άφησε την τελευταία του πνοή το 429 π.Χ. σημειώνοντας το τέλος μιας ολόκληρης εποχής που χάρισε στην Αρχαία Ελλάδα αλλά και στους μετέπειτα Έλληνες τα βασικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας.
Ο Περικλής υπήρξε ένας πραγματικός ηγέτης, όντας έντιμος και μεθοδικός πολιτικός που στόχευε να βγάλει από τον λαό του το καλύτερο που μπορούσε να δώσει χωρίς να χρησιμοποιήσει ποτέ την ρητορική του δεινότητα για να ξεγελάσει αλλά μόνο για να βοηθήσει και να υπηρετήσει τους πολίτες της Αθήνας.
